Badania nie kłamią – nasi nauczyciele przy tablicy pracują najkrócej w Europie!

A jednak. W porównaniu z kolegami po fachu z innych krajów europejskich polscy pedagodzy spędzają najmniej czasu, pracując z uczniem. Takie wnioski płyną z najnowszego raportu agendy Komisji Europejskiej Eurydice, poświęconego zagadnieniom edukacji.

W Wielkiej Brytanii nauczyciel pracujący na pełen etat pracuje zazwyczaj 37 h tygodniowo. Zajęcia zaczynają się zazwyczaj pomiędzy 8.30 a 9.15 i kończą o 15.15  – 16.00. Nauczyciele pracują zazwyczaj 39 tygodni w roku.

Najdłużej z uczniem pracują Turcy, którzy poświęcają na to 30 godzin zegarowych w tygodniu, oraz Niemcy, gdzie w zależności od poziomu edukacji nauczyciel pracuje z uczniem od 24 do 26 godzin

Jak sytuacja wygląda w poszczególnych krajach?

Polski system edukacji w przełożeniu na klasyfikację poziomów ISCED:

• ISCED 0 – przedszkole;
• ISCED 1 – szkoła podstawowa;
• ISCED 2 – gimnazjum;
• ISCED 3 – liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, uzupełniające liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające, zasadnicza szkoła zawodowa;
• ISCED 4 – szkoły policealne;
• ISCED 5 – wyższe studia zawodowe, studia magisterskie, studia uzupełniające magisterskie, studia podyplomowe;
• ISCED 6 – studia doktoranckie.

1. Polska

W Polsce rok szkolny trwa 10 miesięcy, od września do czerwca, z czego wymiar zajęć dydaktycznych wynosi minimum 178 dni. Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, z wyjątkiem soboty, a kończą w najbliższy piątek po dniu 18 czerwca . Każdy tydzień nauki trwa pięć dni. Jednostka lekcyjna wynosi 45 min. Tygodniowy wymiar godzin lekcyjnych wynosi odpowiednio: 23 godz. (ISCED 1 – szkoła podstawowa klasy I–III), 28 godz. (ISCED 1 – szkoła podstawowa klasy IV–VI), 31 godz. (ISCED 2 – gimnazjum) i 35 godz. (ISCED 3 – szkoły ponadgimnazjalne).

2. Francja

Rok szkolny trwa 180 dni, od września do czerwca. Szkoły są czynne sześć dni w tygodniu, ale lekcji nie prowadzi się w środowe i sobotnie popołudnia. Każdy tydzień nauki składa się z 26 lekcji 60-minutowych w szkole podstawowej i 25,5–30 lekcji 55-minutowych w szkole średniej (przy czym na zajęcia dla uczniów, którzy mają zaległości, oraz na przedmioty fakultatywne przewidziano 3 dodatkowe godziny). Minimalny roczny wymiar zajęć wynosi 846 godzin zegarowych w szkołach podstawowych i 842 godziny zegarowe w szkołach średnich pierwszego stopnia. Tygodniowy łączny wymiar czasu pracy nauczycieli na poziomie ISCED 1, 2 i 3 wynosi 35 godzin zegarowych (godz.) z czego obowiązkowe pensum dydaktyczne dla nauczycieli wynosi: • na poziomie ISCED 1 – 23,8 godz. • na poziomie ISCED 2 – 16,5 godz., • na poziomie ISCED 3 – 13,8 godz

3. Irlandia

Rok szkolny obejmuje 183 dni (od września do końca czerwca) w szkołach podstawowych i 179 dni (od września do końca maja) w szkołach średnich. Szkoły są czynne pięć dni w tygodniu. Minimalny roczny wymiar zajęć w szkole podstawowej wynosi 915 godzin. Nie określa się obowiązkowej liczby lekcji. W szkole podstawowej lekcje trwają na ogół 30 minut; szkoły stosują się do ogólnych wytycznych dotyczących czasu przeznaczanego tygodniowo na poszczególne elementy programu nauczania. W szkole średniej lekcje trwają na ogół 35–45 minut, a tygodniowy wymiar zajęć wynosi od 35 do 42 lekcji. W Irlandii kryterium określającym wymiar czasu pracy nauczycieli jest obowiązkowe pensum dydaktyczne, które wynosi: • na poziomie ISCED 1 – 25,9 godz., • na poziomie ISCED 2 – 22,0 godz., • na poziomie ISCED 3 – 22,0 godz

4. Niemcy

Rok szkolny obejmuje od 188 dni (pięciodniowy tydzień nauki szkolnej) do 208 dni (sześciodniowy tydzień nauki szkolnej) w okresie od sierpnia do lipca. Dzienny i tygodniowy wymiar zajęć szkolnych ustalają poszczególne kraje związkowe. Szkoły są czynne przez pięć lub sześć dni w tygodniu (w większości przed południem). Każdy tydzień składa się z 19–28 lekcji w szkole podstawowej i 28–30 lekcji w szkole średniej. Lekcja trwa 45 minut. Średni minimalny roczny wymiar zajęć dydaktycznych w roku szkolnym 2002/2003 wynosił 698 godzin w szkolnictwie podstawowym i od 875 do 987 godzin, zależnie od rodzaju szkoły, w szkolnictwie średnim I stopnia. Tygodniowy łączny wymiar czasu pracy nauczycieli na poziomie ISCED 1, 2 i 3 wynosi 40 godzin zegarowych (godz.) z czego obowiązkowe pensum dydaktyczne dla nauczycieli wynosi: • na poziomie ISCED 1 – od 20,3 do 21,0 godz., • na poziomie ISCED 2 – od 17,3 do 21,4 godz., • na poziomie ISCED 3 – od 17,3 do 20,3 godz.

5.1. Anglia, Walia, Irlandia Płn.

Szkoły muszą być czynne przez 190 dni w roku, natomiast dokładne terminy ustalają lokalne władze edukacyjne lub organ zarządzający szkołą, zależnie od statusu prawnego szkoły. Rok szkolny trwa na ogół od września do lipca. Szkoły prowadzą zwykle zajęcia przez pięć dni w tygodniu (od poniedziałku do piątku). Obecnie zmierza się do ustanowienia ujednoliconego roku szkolnego, podzielonego na sześć okresów. Szereg lokalnych władz edukacyjnych wprowadziło ten nowy model w roku szkolnym 2004/05, a inne są w trakcie jego wprowadzania lub je planują. Decyzje w tej sprawie pozostają w gestii lokalnych władz edukacyjnych lub organu zarządzającego szkołą. Minimalny zalecany tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych w Anglii i Walii wynosi 21 godzin (dla dzieci w wieku od 5 do 7 lat), 23,5 godziny (od 7 do 11 lat) i 24 godziny (25 godzin w Walii) (od 11 do 16 lat) oraz 25 godzin (dla młodzieży w wieku od 14 do 16 lat). W Irlandii Północnej minimalny dzienny wymiar zajęć wynosi 3 godziny dla uczniów w wieku poniżej 8 lat i 4,5 godziny dla dzieci w wieku powyżej 8 lat. Większość szkół prowadzi zajęcia przez większą liczbę godzin niż proponowane minimum. Dzień nauki w szkole rozpoczyna się na ogół ok. 9-ej, a kończy o 15- lub 16-ej. O organizacji czasu w ciągu szkolnego dnia decyduje szkoła. W Anglii, Walii i Irlandii Północnej kryterium określającym tygodniowy czas pracy nauczycieli jest wymiar godzin obowiązkowej obecności nauczyciela na terenie szkoły. Wynosi on: • na poziomie ISCED 1 – 32,4 godz., • na poziomie ISCED 2 – 32,4 godz., • na poziomie ISCED 3 – 32,4 godz.

5.2. Szkocja

Szkoły są czynne 190 dni w roku, natomiast dokładne terminy semestrów ustalają władze lokalne. Rok szkolny rozpoczyna się na ogół w połowie sierpnia, a kończy w ostatnich dniach czerwca. Władze lokalne dość ściśle przestrzegają standardowych norm dotyczących tygodniowego wymiaru zajęć dydaktycznych: 25 godzin dla szkół podstawowych (z mniejszą liczbą godzin dla najmłodszych dzieci) i 27,5 godziny dla szkół średnich I stopnia. (Lekcje trwają 40 lub 45 minut – decyduje o tym dyrektor szkoły). W Szkocji tygodniowy łączny wymiar czasu pracy nauczycieli na poziomie ISCED 1, 2 i 3 wynosi 35 godzin zegarowych (godz.) z czego obowiązkowe pensum dydaktyczne wraz z wymiarem godzin obowiązkowej obecności na terenie szkoły wynosi: • na poziomie ISCED 1 – 23,5 godz., • na poziomie ISCED 2 – 23,5 godz., • na poziomie ISCED 3 – 23,5 godz.

Podsumowanie

Poniżej przedstawiono dane wymiaru czasu pracy nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych we Francji, Irlandii, Niemczech i Wielkiej Brytanii w postaci graficznej wyszczególniając kryteria stosowane w poszczególnych krajach (w pierwszej kolumnie przedstawiony został poziom ISCED 1 (szkoła podstawowa), w drugiej ISCED 2 (szkoła średnia pierwszego stopnia), a w trzeciej ISCED 3 (szkoła średnia drugiego stopnia). Na tygodniowy wymiar czasu pracy nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych we Francji, Irlandii, Niemczech i Wielkiej Brytanii – jak wspomniano wcześniej – składa się kilka elementów. Najczęściej jest to konfiguracja godzin pensum dydaktycznego i godzin obowiązkowej obecności na terenie szkoły. Na poziomie szkoły podstawowej jest to wymiar od 25,9 do 40,0 godzin zegarowych tygodniowo, a na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym od 22,0 do 40,0 godz

Źródła:

1. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/5B394EDCA941C294C12576480048C3F7/$file/Analiza_%20BAS_2009_21.pdf
2. http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_96/i-399.pdf
3. https://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/597573,badania-nie-klamia-nasi-nauczyciele-przy-tablicy-pracuja-najkrocej-w-europie.html
4. https://oko.press/pensum-wedlug-zalewskiej/
5. https://www.easysend.pl/blog/ile-zarabiaja-nauczyciele-w-uk/